Bilişsel təhriflər: nədirlər, nədirlər və nə etməli

MəZmun
- 1. Fəlakət
- 2. Duygusal əsaslandırma
- 3. Qütbləşmə
- 4. Seçmə abstraksiya
- 5. Zehni oxu
- 6. Yazı
- 7. Minimallaşdırma və maksimallaşdırma
- 8. İmperativlər
- Nə etməli
Koqnitiv təhriflər insanların müəyyən gündəlik vəziyyətləri şərh etməli olduqları, həyatları üçün mənfi nəticələrə səbəb olan, lazımsız əzablara səbəb olan təhrif olunmuş yollardır.
Bir çox idrak təhrifi vardır, bunların çoxu eyni insanda özünü göstərə bilər və fərqli hallarda baş verə bilər, depressiyadan əziyyət çəkənlərdə daha çox olur.
Bu vəziyyətlərin aşkarlanması, təhlili və həlli psixoterapiya seansları, yəni idrak-davranış terapiyası istifadə edilə bilər.

1. Fəlakət
Fəlakətləşmə, insanın baş verə bilən və ya baş verəcək bir vəziyyətlə əlaqədar digər mümkün nəticələri nəzərə almadan bədbin və mənfi olduğu gerçəkliyin təhrifidir.
Nümunələr: "İşimi itirirəmsə, heç vaxt başqa birini tapa bilməyəcəyəm", "İmtahanda səhv etdim, uğursuz olacağam".
2. Duygusal əsaslandırma
Duygusal düşüncə, insan duyğularının bir həqiqət olduğunu düşündüyü zaman meydana gəlir, yəni hiss etdiklərini mütləq həqiqət hesab edir.
Nümunələr: "Həmkarlarımın arxamca məndən danışdığını hiss edirəm", "Artıq məni sevmədiyini hiss edirəm".
3. Qütbləşmə
Heç nə və ya heç bir şey olmayan düşüncə olaraq da bilinən qütbləşmə, insanın vəziyyətləri və ya insanları mütləq şəkildə şərh edərkən vəziyyətləri yalnız iki müstəsna kateqoriyada gördüyü bilişsel bir təhrifdir.
Nümunələr: "Bu gün baş tutan görüşdə hər şey səhv oldu", "Mən hər şeyi səhv etdim".
4. Seçmə abstraksiya
Tünel vizyonu olaraq da bilinən, seçici soyutlama, müəyyən bir vəziyyətin yalnız bir tərəfinin vurğulandığı vəziyyətlərə verilir, xüsusən müsbət cəhətləri nəzərə almadan mənfi.
Nümunələr: "Heç kim məni sevmir", "Gün səhv oldu".
5. Zehni oxu
Zehni oxumaq, digər insanların düşündüklərinə, başqa fərziyyələri atmağa, dəlillər olmadan təxmin etmək və inanmaqdan ibarət olan bilişsel bir abstraktdır.
Nümunələr: "Dediklərimə əhəmiyyət vermir, bununla maraqlanmadığı üçündir."
6. Yazı
Bu bilişsel təhrif bir insanı etiketləmək və onu təcrid olunmuş müəyyən bir vəziyyətlə təyin etməkdən ibarətdir.
Nümunələr: "O pis bir insandır", "O insan mənə kömək etmədi, eqoistdir".
7. Minimallaşdırma və maksimallaşdırma
Minimallaşdırma və maksimizasiya fərdi xüsusiyyətləri və təcrübələri minimuma endirmək və qüsurları və / və ya mənfi cəhətləri maksimuma çatdırmaqla xarakterizə olunur.
Nümunələr: "Testdə yaxşı qiymət aldım, amma məndən yaxşı qiymətlər var", "Asan olduğu üçün kursu keçməyi bacardım".
8. İmperativlər
Bu idrak təhrifi, hadisələrin gerçəklikdəki vəziyyətinə diqqət yetirmək əvəzinə, vəziyyətləri olduğu kimi düşünməkdən ibarətdir.
Nümunələr: "Evdə ərimin yanında qalmalı idim", "Ziyafətə gəlməməli idim".
Nə etməli
Ümumiyyətlə, bu tip bilişsel təhrifləri həll etmək üçün psixoterapiya, daha dəqiq bilişsel-davranışçı terapiya etmək məsləhətdir.