Kaposinin sarkoma simptomları, əsas səbəbləri və necə müalicə ediləcəyi
MəZmun
Kaposinin sarkoması, damarların iç qatlarında inkişaf edən bir xərçəngdir və ən çox görülən təzahür, bədənin hər yerində görünə bilən qırmızı-bənövşəyi dəri lezyonlarının görünüşüdür.
Kaposi sarkomunun ortaya çıxmasının səbəbi, herpes ailəsindəki HHV 8 adlı cinsi və tüpürcək yolu ilə ötürülə bilən bir alt tip virus yoluxmasıdır. Bu virusa yoluxma, sağlam insanlarda xərçəng meydana gəlməsi üçün kifayət deyil, çünki HİV və ya yaşlı insanlarda olduğu kimi fərdin zəif immunitet sisteminə sahib olması lazımdır.
Kaposi sarkomunun müəyyənləşdirilməsi və fəsadların qarşısını almaq üçün müalicəsi vacibdir və kimyəvi terapiya, radioterapiya və ya immunoterapiya həkim tərəfindən göstərilə bilər.
Əsas səbəblər
Kaposinin sarkoması, ümumiyyətlə, herpes virus ailəsi HHV-8-də bir virusa yoluxma səbəbindən inkişaf edir, lakin bu da hər ikisi də cinsi yolla ötürülən HİV infeksiyasının bir nəticəsi ola bilər. Bununla birlikdə, Kaposi sarkomasının inkişafı birbaşa insanın immun sistemi ilə əlaqəlidir.
Ümumiyyətlə, Kaposinin sarkoması inkişafına təsir göstərən amilə görə 3 əsas növə bölünə bilər:
- Klassik: nadir, yavaş təkamül və immun sistemi zəif olan yaşlı kişiləri təsir edən;
- Transplantasiya sonrası: transplantasiyadan sonra, əsasən böyrəklərdə, fərdlərin immuniteti zəif olduqda görünür;
- QİÇS ilə əlaqəli: daha aqressiv və sürətlə inkişaf edən Kaposi sarkomunun ən çox görülən formasıdır.
Bunlara əlavə olaraq kifayət qədər aqressiv və Afrika bölgəsindəki gəncləri təsir edən endemik və ya Afrika Kaposi sarkoması da var.
Kaposinin sarkoması, ağciyər, qaraciyər və ya mədə-bağırsaq sistemi kimi digər orqanların qan damarlarına çatdıqda ölümcül ola bilər və qanaxmaya nəzarət edilməsi çətin olur.
Kaposinin sarkoma simptomları
Kaposi sarkomunun ən çox görülən simptomları bədənin hər tərəfinə yayılan qırmızı-bənövşəyi dəri lezyonları və mayenin tutulmasına görə alt ekstremitələrin şişməsidir. Qara dəridə lezyonlar qəhvəyi və ya qara ola bilər. Kaposi sarkomasının mədə-bağırsaq sistemini, qaraciyəri və ya ağciyəri təsir etdiyi ən ağır hallarda bu orqanlarında qanaxma, qarın ağrısı, ürək bulanması və qusma ola bilər.
Xərçəng ağ ciyərlərə çatdıqda tənəffüs çatışmazlığına, sinə ağrısına və qan bəlğəminin salınmasına səbəb ola bilər.
Kaposi sarkomunun diaqnozu hüceyrələrin analiz üçün götürüldüyü bir biopsiya, ağciyərlərdəki dəyişiklikləri təyin etmək üçün rentgen və ya mədə-bağırsaq dəyişikliklərini aşkar etmək üçün endoskopiya yolu ilə həyata keçirilə bilər.
Müalicə necə aparılır
Kaposinin sarkoması müalicə edilə bilər, lakin xəstəliyin vəziyyətindən, yaşından və xəstənin immunitet sistemindən asılıdır.
Kaposi sarkomunun müalicəsi kimyəvi terapiya, radioterapiya, immunoterapiya və dərman vasitəsi ilə edilə bilər. Antiretrovirus dərmanların istifadəsi də xəstəliyin inkişafını azaltmağa kömək edir və xüsusilə QİÇS xəstələrində dəri lezyonlarının regresiyasını artırır.
Bəzi hallarda, ümumiyyətlə az sayda zədələnmiş insanlar üçün göstərildiyi cərrahiyyə əməliyyatı edilə bilər.