Endovaskulyar embolizasiya
Endovaskulyar embolizasiya beyində və bədənin digər hissələrində anormal qan damarlarının müalicəsi üçün bir prosedurdur. Açıq əməliyyata alternativdir.
Bu prosedur bədənin müəyyən bir hissəsinə qan tədarükünü dayandırır.
Ümumi anesteziya (yuxuda və ağrısız) və tənəffüs borunuz ola bilər. Yoxsa sizə rahatlamaq üçün dərman verilə bilər, ancaq yatmayacaqsınız.
Qasıq nahiyəsində kiçik bir cərrahi kəsmə ediləcək. Həkim femur arteriyasında böyük bir qan damarı yaratmaq üçün bir iynə istifadə edəcəkdir.
- Kateter adlanan kiçik, çevik bir boru açıq dəridən keçir və arteriyaya keçir.
- Bu borudan boya vurulur ki, qan damarı rentgen şəkillərində görünsün.
- Həkim kateteri qan damarından tədricən öyrənilən əraziyə qədər hərəkət etdirir.
- Kateter yerində olduqdan sonra həkim arızalı qan damarını bağlamaq üçün içərisinə kiçik plastik hissəciklər, yapışqan, metal qıvrımlar, köpük və ya bir şar yerləşdirir. (Bobinlərdən istifadə olunursa, buraya embolizasiya deyilir.)
Bu prosedur bir neçə saat çəkə bilər.
Prosedura ən çox beyindəki anevrizmaları müalicə etmək üçün istifadə olunur. Açıq əməliyyatın riskli ola biləcəyi zaman digər tibbi vəziyyətlərdə də istifadə edilə bilər. Müalicənin məqsədi problemli bölgədə qanaxmanın qarşısını almaq və damarın açılma (cırılma) riskini azaltmaqdır.
Doktorunuz anevrizmanı qoparmaq üçün əməliyyatın cırılmadan əvvəl daha etibarlı olub-olmamasına qərar verməyə kömək edəcəkdir.
Bu prosedur aşağıdakıları müalicə etmək üçün istifadə edilə bilər:
- Arteriovenöz malformasiya (AVM)
- Beyin anevrizması
- Karotid arteriya kavernöz fistula (boyundakı böyük arteriya problemi)
- Bəzi şişlər
Prosedurdan gələn risklərə aşağıdakılar daxil ola bilər:
- İynə deşilmə yerində qanaxma
- Beyində qanaxma
- İynənin vurulduğu yerdə arteriyanın zədələnməsi
- Yerindən çıxarılan bobin və ya şar
- Anormal qan damarının tamamilə müalicə edilməməsi
- İnfeksiya
- İnmə
- Dönməyə davam edən simptomlar
- Ölüm
Bu prosedur tez-tez təcili olaraq həyata keçirilir. Təcili deyilsə:
- Həkiminizə hansı dərmanları və ya dərman bitkiləri qəbul etdiyinizi və çox alkoqol qəbul etdiyinizi söyləyin.
- Provayderinizdən əməliyyat günü hələ hansı dərman qəbul etməyinizi istəyin.
- Siqareti dayandırmağa çalışın.
- Əməliyyatdan əvvəl ən çox 8 saat heç bir şey yeməməyiniz və ya içməməyiniz istənəcəkdir.
- Söylədiyiniz dərmanları kiçik bir qurtum su ilə qəbul edin.
- Xəstəxanaya vaxtında gəlin.
Prosedurdan əvvəl qanaxma olmadıqda, xəstəxanada 1-2 gün qalmağınız lazım ola bilər.
Qanaxma baş verərsə, xəstəxanada qalma müddətiniz daha uzun olacaqdır.
Nə qədər tez sağalacağınız ümumi sağlamlığınıza, sağlamlıq vəziyyətinizin şiddətinə və digər amillərə bağlıdır.
Əksər hallarda endovaskulyar embolizasiya yaxşı nəticələrə malik uğurlu bir prosedurdur.
Görünüş, əməliyyatdan əvvəl, əməliyyat zamanı və ya sonra qanaxma nəticəsində meydana gələn beyin zədələnməsindən də asılıdır.
Müalicə - endovaskulyar emboliya; Bobin embolizasiyası; Serebral anevrizma - endovaskulyar; Sarma - endovaskulyar; Sakkulyar anevrizma - endovaskulyar; Giləmeyvə anevrizması - endovaskulyar bərpa; Fusiform anevrizmanın düzəldilməsi - endovaskulyar; Anevrizmanın düzəldilməsi - endovaskulyar
Kellner CP, Taylor BES, Meyers PM. Arteriovenöz malformasiyaların müalicəsi üçün endovaskulyar idarəetmə. İçəridə: Winn HR, ed. Youmans və Winn Nevroloji Cərrahiyyə. 7 ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: chap 404.
Lazzaro MA, Zaidat OO. Neyrointervensional terapiyanın əsasları. İçəridə: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, red. Bradley’in Klinik Praktikada Nevrologiyası. 7 ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: Bölmə 56.
Rangel-Castilla L, Shakir HJ, Siddiqui AH. Serebrovaskulyar xəstəliklərin müalicəsi üçün endovaskulyar terapiya. In: Caplan LR, Biller J, Leary MC, et al, eds. Serebrovaskulyar xəstəliklər üçün astar. 2 ed. Cambridge, MA: Elsevier Academic Press; 2017: chap 149.